Thành Hoàng Đại Vương

THÀNH HOÀNG ĐẠI VƯƠNG

Trong Đạo Tiên:

Hai chữ Thành Hoàng nghĩa làThần bảo vệ thành xã hay là Thần hộ vệ thành. Nhiệm vụ của Thành Hoàng là bảo hộ cư dân khi bị thiên tai hay loạn lạc,

là Thủ Hộ Thần của thành thị. Về sau ,

trải qua nhiều thời đại, Thành Hoàng được thêm những nhiệm vụ khác như:-

cầu mưa, cầu tạnh ráo, ban phúc, giải trừ tai nạn v.v… hình thành ông quan cai quản địa phương,

thưởng thiện phạt ác, là ông quan do Minh Phủ phái đến dương gian để cai quản dân tình.

*Trong con mắt cùa nhân gian, Thành Hoàng Gia là vị Pháp Quan của cõi âm,

có thể bổ sung cho những thiếu sót của Pháp Quan dương thế. Do đó mà được bá tính sùng kính thờ phụng.

Điều sùng bái trước tiên là tất cả những gì liên quan đến sinh hoạt của nhân gian địa phương đều có thần chứng giám, tỏ biết hết.

Thành Hoàng cũng có khả năng bảo hộ tính mệnh và tài sản của dân làng.

Và nhân gian thường gọi.Thành Hoàng chữa bệnh.

Vì những người bệnh lâu ngày thương ra làm lễ cầu nhanh khỏi bệnh,những ai bị mất của có thể ra kêu nhờ Thành Hoàng trợ giúp.vì mỗi ngày có 18 vị thần ghi chép công tội họa phúc tại miếu.

Những người bị oan đêm có thể xin mở cửa miếu nhờ Thành Hoàng phúc dạ thẩm.

Những người chết đều phải đến xin giấy thông hành mới có thể xuống địa phủ.

Những người chết nơi đất khách quê người nếu không được Thành Hoàng cấp giấy thì không trở về được quê hương mà mãi mãi làm quỷ phiêu lạc nơi xứ người không có cơ hội đi đầu thai.

-Vị Thành Hoàng cai quản cả nước thì phong làm

Thiên Hạ Đô Thành Hoàng,có chức Vương,

-Vị Thành Hoàng cai quản một tỉnh thì phong làm

Đô Thành Hoàng, cũng ở chức Vương

-Vị Thành Hoàng cai quản một Phủ thì phong làm

Phủ Thành Hoàng, có chức Công,

-Vị Thành Hoàng cai quản một châu thì phong làm

Châu Thành Hoàng, có chức Hầu, xưng là Linh Ứng Hầu hoặc Tuy Tĩnh Công,

-Vị Thành Hoàng cai quản một huyện thì phong làm Huyện Thành Hoàng, có chức Bá, xưng là Hiển Hữu Bá.

*Thành Hoàng Gia đã là một vị quan địa phương thuộc U Minh Giới, dĩ nhiên phải có nhiều cơ quan và thuộc hạ giúp việc, kể cả tư pháp và cảnh sát nữa. Theo truyền thống, các bộ ty của Thành Hoàng gồm:

-Diên Thọ Ty (coi về tuổi thọ)

-Tốc Báo Ty (báo cáo nhanh)

-Củ Sát Ty (quan sát theo dõi)

-Tưởng Thiện Ty (ban thưởng người, việc lành)

-Phạt Ác Ty (trừng phạt kẻ, việc ác)

-Tăng Lộc Ty (ban cho phúc lộc)

Thông thường xưng là Lục Quan hoặc Lục Thần Gia.

Chức năng và danh xưng của các Ty này tương đồng với thế gian.

Ngoài các Ty, còn có hai

Phán Quan Văn và

Phán Quan Võ, cùng với

Ông Ngưu, Ông Mã,

ÔngGông Cùm,

Ông Xiềng Xích

là bốn vị Gia Gia.

Bên cạnh còn có hai vị Tướng Quân có vai trò quan trọng tên là Phạm Vô Cứu(có tội miễn xét xử) và

Tạ Tất An (cúng tạ được bình an) mà dân gian tôn xưng là Tạ thất gia

và Phạm bát gia, hai vị nàylàm trợ lý cho Thành Hoàng trong việc trừng gian trừ ác..

*Thành Hoàng Gia là vị quan cõi âm của địa phương, theo truyền thuyết thì vào các ngày Thanh Minh,

Trung Nguyên (15/7),

Hạ Nguyên (15/10),

Thành Hoàng Gia sẽ đi tuần tra, nên dân gian tổ chức các buổi lễ Nghênh Thần hay Xuất Hội để cúng bái Thành Hoàng , sẽ được Ngài ban phúc lộc và bảo hộ bình an.

*Thất Gia Bát Gia

Các Miếu thờ Thành Hoàng

không thể thiếu hai vị

Thất Gia

Bát Gia.

Bởi vì, mỗi khi Thành Hoàng xuất hội, công việc. Thất Gia, Bát Gia còn gọi là

Trường Gia,

Đoản Gia (Cao Gia, Nụy Gia),

cũng gọi là hai quỷ

Hắc Bạch Vô Thường .

Tập quán dân gian thì tôn xưng là

Tạ Tướng Quân

Phạm Tướng Quân,

có nhiệm vụ bắt giải các phạm nhân đưa đến trước mặt Thành Hoàng để Ngài phán xét.

*Thất Gia họ Tạ tên Tất An, có thân cao, gò má đen, dân gian gọi là

Hắc Vô Thường.

Bát Gia họ Phạm tên Vô Cứu,

vì thân hình lùn thấp, gò má trắng nên dân gian gọi là

Bạch Vô Thường.

*Có người lại giải thích, tạ tất an là bị bệnh cúng tạ Thành Hoàng thì được lành, còn phạm vô cứu là đã gây tội thì không người nào cứu được

*Âm Dương Ty Công

Âm Dương Ty Công , là bộ hạ của THÀNH HOÀNG gia, thân thể tự chia ra hai phần đen và trắng, hình dạng khiến trông thấy phải khiếp sợ, trừ điều ác giúp điều lành.

Âm Dương Ty Công coi sóc về thưởng công hay trị tội của dân gian, cùng quản lý các hồn ma quỷ trong địa phương mình.

*Tướng lạ của Ngài là gò má bên trắng bên đen, thần khí mạnh mẽ khiến người nhìn thấy không lạnh mà run, lòng sinh e dè sợ sệt. Sự hiện diện của Ngài góp phần duy xã đạo đức tốt đẹp và hạn chế bớt những hành động sai phạm của dân gian.

Đa số thì Âm Dương Ty Công được thờ chung trong Miếu Thành Hoàng . Một số nơi có xây miếu riêng để thờ.

*Văn Phán Quan Vũ Phán Quan

Văn Phán Quan phụ trách đúc kết hành động , việc làm thiện ác của nhân dân và tuổi thọ của mỗi người, sau đó, ghi chép thành sổ sách, gọi là

Phán Quyết Thư.Vũ Phán Quan

căn cứ vào

phán quyết của Văn Phán Quan

để thực hiện việc trị tội kẻ ác.

Tướng dạng của Văn Phán Quan thì nho nhã,

tay cầm bút và sổ sách định đoạt mệnh vận của hồn ma quỷ.

Vũ Phán Quan tay cầm lang nha bổng (gậy răng sói) , mặt mày dữ dằn thể hiện năng lực phạt ác trong dân gian.





THÀNH HOÀNG LONG ĐỖ ĐẠI VƯƠNG




Sách Việt điện u linh chép: “Khi xưa, Cao Biền sang ta đắp thành Đại La. Một buổi trưa, đi chơi vơ vẩn ra cửa đông ngoài thành, bỗng thấy mây mù nổi to, rồi có năm sắc rực rỡ bốc từ mặt đất lên tới trên không tụ lại, dưới làn mây năm sắc khí trời trở nên lạnh lẽo.

Trông trong làn mây thấy một người cưỡi rồng vàng, đầu đội mũ hoa, mình mặc áo tía, xiêm thêu, giầy đỏ, đồng thời thấy mùi hương ngào ngạt, tiếng nhạc vang lừng một hồi lâu mới tan. Cao Biền kinh hãi, cho là yêu quái".

Đêm hôm ấy, Biền mộng thấy một ông hình dạng ăn mặc như lúc thấy ban ngày, đến bảo Biền rằng: “Tôi là Long Đỗ vương khí quân, thấy ông mở dựng đô thành, nên tôi lại chơi, ông đừng ngờ!”.

Biền tỉnh dậy, nói chuyện với mọi người rồi than rằng: “Ta không biết làm chính trị, để quỷ thần trêu ta, điềm tốt hay điềm gở đây?”. Có người bảo Biền dựng đền, đắp tượng thờ, rồi lấy đồng, sắt chôn xuống để trấn áp.

Biền theo lời làm như thế. Bỗng một cơn bão rất to, đổ cây, tung đất, bao nhiêu đồng sắt yểm đều tan ra tro bụi, Biền thấy vậy, than rằng: “Ta sẽ phải về Bắc mất!” Quả nhiên Biền phải về thật

Đến đời nhà Lý, dựng đô ở đây, thần Long Đỗ được suy tôn “Quốc đô định bang thành hoàng đại vương”, tức thành hoàng của cả kinh thành Thăng Long.

Tương truyền, khi Lý Thái Tổ đắp thành, thành cứ đổ, nhà vua phải cử người tới đền cầu thần. Một con ngựa trắng từ đền đi ra, đi theo hướng tây, vòng về hướng đông, trở về điểm xuất phát, rồi biến vào đền.

Nhà vua cứ theo vết chân ngựa để lại mà cho đắp thành. Nhờ đó mà thành công.

Đến đời Lý Thái Tông, nhà vua cho mở phố chợ về Cửa Đông, hàng quán chen chúc, sát tới bên đền, rất huyên náo.

Vua muốn dựng đền ra một chỗ khác song lại nghĩ rằng một ngôi đền cổ không nên dời đi, bèn sửa sang lại đền liền với các nhà ngoài phố, riêng để một ngôi nhà bên trong làm nơi thờ thần. Đêm đến, thần hiển linh nổi trận gió bắc rất to, các nhà bên đều đổ, duy chỉ đền thờ thần là nguyên vẹn.

Vua Thái Tông lấy làm lạ hỏi, có người biết, tâu rõ việc hiển linh của thần từ trước. Vua mừng nói: “Đó thật là vị thần coi việc nhân gian.”

Sau đó, đức vua xuống chiếu cho sửa lễ tế đền và đặt lệ mỗi năm cứ đầu mùa xuân lại đến làm lễ cầu phúc. Ông cũng sắc phong thần là Quảng Lợi vương.

Trước đây, ở phố chợ Cửa Đông, ba lần phát hỏa, các nhà trong phố bị cháy hầu hết, duy đền thờ thần thì lửa không bao giờ lan tới.

Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải có đề một bài thơ ở đền:

Tích văn nhân đạo đại vương linh

Kim nhật phương tri quỉ mị kinh

Hỏa bác tam khu thiêu bất tận

Phong trần nhất trận phiến nan khuynh.

Chỉ huy vọng lượng tam thiên chúng

Đàn áp yêu ma bách vạn binh

Nguyện trượng dư uy thanh bắc khấu

Đốn linh vũ trụ lạc thăng bình

Trần Lê Văn dịch là:

Đại vương xưa nức tiếng oai linh

Nay mới hay rằng ma quỷ kinh

Lửa tụ ba khu không cháy miếu

Gió lay một trận chẳng nghiêng mình

Khiến sai bọn quỷ ba nghìn đứa

Đánh dẹp loài ma trăm vạn binh

Nhờ cậy dư uy trừ giặc Bắc

Giúp ngay đất nước được thanh bình

Vào thế kỷ XVIII, Đình nguyên Hoàng giáp Trần Bá Lãm (1757 - 1815), cũng có thơ đề ở đền:

Mạch dẫn bàn long truyền thắng địa,

Tích lưu bạch mã trấn danh châu

Cao vương vãng sự câu thần thổ

Vật hoán tinh di kỷ độ thu

Dịch:

Mạch dẫn rồng nằm kia đất hẹp

Dấu xưa ngựa trắng giữ danh đô.

Cao vương vật cũ không đâu thế,

Vật đổi sao dời độ mấy thu

Trong đền còn một đôi câu đối khá tiêu biểu ghi nhớ công ơn của vị thần:

Phù quốc lộ ư La Thành, vạn cổ uy thanh truyền mã tích

Ngật tôn từ vu giang tứ, thiên thu vượng khí trấn Long Biên.

Dịch là:

Giúp nước thịnh ở La Thành, muôn thuở uy danh truyền dấu ngựa.

Bên sông nước, nghìn năm vượng khí giữ Long Biên.

Trải qua bao biến thiên nhưng đền thờ "Long Đỗ thần quân quảng lợi Bạch Mã đại vương" vẫn nguy nga, tiếng anh linh còn mãi./.



(Tụng Thành Hoàng Chân Kinh công đức vạn bội, suốt đời no đủ, dư dả.)